บัญชีโคตรง่าย

สัญญาเช่าระยะยาว Leases คือ สัญญาเช่าระยะยาว ซึ่งเกิดจากแรงจูงใจหลายประการ เช่น ใช้เป็นกลยุทธ์ในการลงทุน การจัดโครงสร้างเงินทุน ซึ่งมีการเปรียบเทียบต้นทุนของการเช่าระยะยาวกับการซื้อ และผลประโยชน์อื่นๆ อีกมากมาย แต่ในบทนี้เน้นในเรื่องของวัตถุประสงค์เพื่อประโยชน์ในรายงานทางการเงิน

สร้างสมดุลระหว่างเงินสดรับ และเงินสดจ่ายนขณะที่เราขายสินค้าและเก็บเงินจากลูกค้าได้ภายใน 7 วัน นั่นเท่ากับว่าเรามีเลือดหมุนเวียน ช่วยหายใจได้เพิ่มอีก 23 วัน (30 วัน – 7 วัน) แถมยังสามารถเอาเงินไปต่อยอดสร้างโอกาสได้อีกมากมายครับ ก่อนที่จะชำระเงินให้กับเจ้าหนี้การค้า (supplier)

การที่กิจการนำเงินไปลงทุนในหลักทรัพย์อาจเกิดจากหลายเหตุผล เช่น ต้องการกระจายความเสี่ยง ต้องการลงทุนในตลาดใหม่ หรือเทคโนโลยีใหม่ๆ เป็นต้น โดยที่การลงทุนนั้นๆก็จะหวังผลตอบแทนในรูปแบบต่างๆ ได้แก่ เงินปันผล ดอกเบี้ย และส่วนเกินจากราคา(กำไรจากการถือครอง) สรุปแล้ว การลงทุนนั้นก็จะนำไปสู่การซื้อธุรกิจ อันจะส่งผลต่อการรายงานทางการเงินเกี่ยวกับเงินลงทุนซึ่งจะขึ้นอยู่กับอิทธิพลหรือความสามารถในการควบคุมต่อบริษัทที่เราไปลงทุน นั่นเอง

นักบัญชีคิดว่าการตัดค่าเสื่อมราคาเป็นการปันส่วนอย่างมีระบบ ไม่ใช่เพื่อการสะท้อนมูลค่าคงเหลือของสินทรัพย์ ความแตกต่างระหว่างค่าเสื่อมราคาทางบัญชีกับทางเศรษฐศาสตร์ · นักบัญชี ยึดหลักmatchingโดยเชื่อว่าถ้ากิจการมีรายได้ที่สม่ำเสมอ ก็ควรมีการปันส่วนค่าเสื่อมราคาที่สม่ำเสมอเช่นเดียวกัน · นักเศรษฐศาสตร์ มองถึงอัตราผลตอบแทนที่ได้รับจากสินทรัพย์นั้น Ex. โทรศัพท์ 1 เครื่อง มีอายุการใช้งาน 5 ปี พอถึงปีที่ 3 ในทางบัญชีจะยังมีมูลค่า แต่ในทางเศรษฐกิจอาจไม่มีมูลค่าแล้ว

การซื้อ ( purchase )และการรวมส่วนได้เสีย( pooling ) นั้นเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า M&Aซึ่งอาจเกิดจากสาเหตุหลายประการ เช่น การขยายกิจการ การเพิ่มส่วนแบ่งทางการตลาด การปรับปรุงประสิทธิภาพการทำงาน การเพิ่มมูลค่ากิจการ ฯลฯ อย่างไรก็ดีประเด็นสำคัญที่นักวิเคราะห์ควรใส่ใจในเรื่องนี้ก็คือ การเปรียบเทียบกันของรายงานก่อนทำ M&A กับหลังทำ M&A ซึ่งผลกระทบของรายงานอาจมาจากการตัดสินใจในทางเลือกทางการบัญชี

การรับรู้รายการ หมายถึง การรวมรายการเข้าเป็นส่วนหนึ่งของงบดุลและงบกำไรขาดทุนหากรายการนั้นเป็นไปตามนิยามขององค์ประกอบและเข้าเกณฑ์การรัยรู้รายการ ซึ่งรับรู้รายการเมื่อเข้าเงื่อนไขทุกข้อ ดังต่อไปนี้ 1. มีความเป็นไปได้ค่อนข้างแน่ที่ประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในอนาคตของรายการดังกล่าวจะเข้าหรือออกจากกิจการ 2. รายการดังกว่ามีราคาทุนหรือมูลค่าที่สามารถวัดได้อย่างน่าเชื่อถือ เงื่อนไขข้อแรก “ความน่าจะเป็นของประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในอนาคต”

ในกรณีที่ท่านมีรายจ่ายเพื่อพัฒนาสินทรัพย์ไม่มีตัวตน โดยปกติมาตรฐานฯกำหนดให้รวมรายจ่ายดังกล่าวเป็นต้นทุนสินทรัพย์เมื่อเป็นไปตามเกณฑ์ 6 ข้อ ตามที่ระบุในมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 38 เรื่อง สินทรัพย์ไม่มีตัวตน ย่อหน้าที่ 57 (หรือมาตรฐานการรายงานทางการเงินสำหรับกิจการที่ไม่มีส่วนได้เสียสาธารณะ ย่อหน้าที่ 170 หากกิจการเลือกใช้มาตรฐานฉบับนี้) ทั้งนี้ในกรณีของการพัฒนาเว็บไซต์ การตีความมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 32 เรื่อง สินทรัพย์ไม่มีตัวตน - ต้นทุนเว็บไซต์ ยังคงให้ใช้หลักการดังกล่าวข้างต้น และได้มีมติเพิ่มเติมเพื่อให้ผู้จัดทำงบการเงินเข้าใจมากยิ่งขึ้นดังย่อหน้าที่ 9 ของ การตีความฉบับดังกล่าว ใจความสรุปได้ว่า

ต้องทำบัญชีหรือเปล่า เสียภาษีต่างกันมั้ย บริษัทกับห้างหุ้นส่วน ที่มีสถานะเป็นนิติบุคคล ผู้แทนกิจการ (กรรมการของบริษัท/หุ้นส่วนผู้จัดการ) จะเป็นผู้มีหน้าที่จัดทำบัญชี อันนี้ไม่ได้หมายความว่าให้กรรมการ/หุ้นส่วนผู้จัดการทำบัญชีเอง แต่จะต้องให้จัดให้มีคนทำบัญชี เริ่มตั้งแต่วันที่ไปจดทะเบียนเป็นนิติบุคคลเลย ถามต่อไปว่าเจ้าของกิจการทำเองได้มั้ย กฎหมายได้กำหนดคุณสมบัติของผู้ทำบัญชี มีหลายข้อ หลักๆก็ต้องเรียนจบบัญชี สำหรับกิจการขนาดเล็ก ใช้วุฒิ ปวส ก็พอ แต่เมื่อกิจการใหญ่ขึ้น ก็ต้องใช้คนทำบัญชีจบบัญชีบัณฑิต หากกรรมการ/หุ้นส่วนผู้จัดการจบบัญชี และมีคุณสมบัติครบก็ไปยื่นเป็นผู้ทำบัญชีเองได้ ส่วนการเสียภาษีของนิติบุคคล ก็เหมือนกันไม่ว่าจะจัดตั้งในรูปแบบบริษัท หรือห้างหุ้นส่วน

หลายคนที่สนใจเปิดกิจการใหม่ มักมีคำถามค่ะ ว่าจะเปิดกิจการในรูปแบบบริษัท หรือว่า ห้างหุ้นส่วน แบบไหนดี ก่อนอื่นเราจะต้องเข้าใจลักษณะสำคัญของบริษัทและห้างหุ้นส่วนก่อนนะคะว่ามันมีลักษณะอย่างไร บริษัท เป็นนิติบุคคล โดยมีผู้ถือหุ้นอย่างน้อย 3 คน แบ่งทุนเป็นหุ้น แต่ละหุ้นมีมูลค่าเท่ากัน มูลค่าหุ้นต้องมีมูลค่าไม่ต่ำกว่า 5 บาท โดยผู้ถือหุ้นต้องลงเงินเป็นทุน หากมีแรงงานจะมาลงแรง อันนี้ไม่ได้นะคะ ต้องมีเงินค่ะ ลักษณะที่สำคัญอีกอย่างก็คือ ผู้ถือหุ้นจะรับผิดจำกัดในหนี้สินของบริษัทเพียงไม่เกินจำนวนเงิน ตามค่ามูลค่าหุ้นที่ตนยังส่งใช้ไม่ครบเท่านั้น หมายความว่า นางกุ๊กไก่ ลงชื่อจองซื้อหุ้น 10 หน่วย หน่วยละ 100 บาท รวมเป็นเงิน 1,000 บาท บริษัทเรียกเก็บค่าหุ้น 25% คือเงิน250 บาท ต่อมาบริษัทบริหารเงินหล่มจมหนี้สินพ้นล้นตัว เป็นเหตุให้ต้องจ่ายเงินคือเจ้าหนี้ 10 ล้านบาท นางก็จะรับผิดจำนวน 75% ของค่าหุ้นที่ยังส่งไม่ครบ คือมูลค่า 750 บาท แต่ถ้าหากว่านางจ่ายค่าหุ้นทั้งจำนวน 1,000 บาทไปแล้ว ถึงบริษัทจะเป็นหนี้เกินทุน นางก็ไม่ต้องรับผิดในหนี้แต่อย่างใด

ในตอนที่ 1 ได้ทราบลักษณะสำคัญระหว่างบริษัทและห้างหุ้นส่วนกันไปแล้ว ว่ามันมีลักษณะอย่างไร คำถามอย่างหนึ่งที่มักจะถามกันบ่อยๆ ก็คือ เปิด บริษัท กับห้างหุ้นส่วน ต้องมีเงินทุนเท่าไหร่ กำหนดให้ต้องมีเงินทุนจดทะเบียนหนึ่งล้านหรือไม่ สำหรับบริษัท กฎหมายกำหนดมูลค่าหุ้นไว้ ไม่ต่ำกว่า 5 บาท สมมติว่าบริษัทแห่งหนึ่งชื่อเริ่มสร้าง มีผู้ถือหุ้น 3 คน ดำเนินการออกหุ้นเพียง 3 หุ้น มูลค่าหุ้นตามกำหนดขั้นต่ำพอดี 5 บาท จึงทำให้มีทุนเท่ากับ 15 บาท แต่เนื่องจากกรมพัฒนฯ มีการกำหนดค่าธรรมเนียมจดทะเบียนตามจำนวนเงินทุนจดทะเบียน และได้กำหนดค่าธรรมเนียมขั้นต่ำไว้ ซึ่งมีมูลค่าเท่ากับทุนจดทะเบียน 1 ล้านบาท แบ่งเป็น ค่าธรรมเนียมขั้นต่ำในการจดเปิดบริษัท 5,000 บาท หากเป็นห้างหุ้นส่วนก็มีขั้นต่ำ 1,000 บาท ดังนั้นบริษัทเริ่มสร้าง ที่มีทุนจดทะเบียนเท่ากับ 15 บาท ก็ต้องเสียค่าธรรมเนียมเท่ากับทุนจดทะเบียนหนึ่งล้าน ซึ่งเมื่อเงินทุนจำนวนนี้ไม่พอ ก็จะต้องมีการเพิ่มทุนอีก และต้องเสียค่าธรรมเนียมในการเพิ่มทุนอีก เช่น บริษัทเริ่มสร้างทำการเพิ่มทุนอีก 1,000 บาท ก็เสียค่าธรรมเนียมอีก 5,000 บาท